De telefoon ging: ‘Wat is dit?’ vroeg Audio-Life mij vanmorgen en liet wat vervormde klanken uit een autoradio komen..
KV 516 -vijfhonderd-en-vijftien composities had Mozart er aan vooraf laten gaan, dat alleen al!- is een strijkkwintet voor twee violen, twee altviolen en een cello, rijker en dieper van klank dan het traditionele strijkkwartet. En of je nu een fan bent van Heavy Metal, van Country Music of van New Orleans Jazz, wie het langzame derde deel en de inleiding tot het laatste deel van dit werk onbewogen kan aanhoren, moet zich spoorslags voor een diepgaand onderzoek naar de dichtstbijzijnde psychiater begeven. Lassus wil zich nog wel eens afzetten tegen heersende meningen, maar hier is een ondubbelzinnige uitspraak op zijn plaats, een uitspraak die door iedereen die twintig minuten kan luisteren, écht luisteren, zal worden onderschreven: mooiere muziek bestaat niet.
Was het de komende dood van zijn vader die hem tot deze grootse, tragische muziek inspireerde? De componist zelf was pas 31 jaar oud, of moeten wij zeggen: Ál 31 jaar -want hij had nog maar enkele jaren te leven..- Met enkele andere kwintetten kon je in 1787 bij het filiaal van de ‘Sallizinscher winkel op de grote markt’ in Wenen op de uitgave inschrijven, maar niemand had er belangstelling voor, hoewel Mozart de intekentijd tot 1789 verlengde. Het muzikale gehalte was te zwaar voor het Weense publiek: ‘Jammer dat hij zich in zijn kunstige, werkelijk mooie deel vertilt om een nieuwe schepper te worden, waarbij gevoel en hart weinig winnen… hij heeft een duidelijke neiging naar het zware en ongewone!
Ja, dat kan je wel zeggen. Ook in het gezwind voortsnellende eerste deel en zelfs in het ongewone menuet is een ondertoon van melancholie te bespeuren, en pas het rondo van het laatste deel bevrijdt ons van de last van het âmenselijk tekortâ, van de âcondition humaineâ, die in de langzame delen op onnavolgbare, onbeschrijfelijke wijze in klank is omgezet.