‘Klassiek’, leerden wij vroeger op school, dat waren de Griekse beelden uit de oudheid, geprezen om hun harmonische vorm. Het klassieke ideaal kwam, na de ‘donkere’ middeleeuwen, weer terug in de renaissance, letterlijk in de tijd van de wedergeboorte. Nog later werd het woord losgekoppeld van de oudheid en werd alles dat een evenwichtige vorm heeft, als ‘klassiek’ geprezen.
Op de afgelopen ‘Cellobiënnale’ speelde het gezelschap Explorations onder leiding van cellist Roel Dieltiens de Variaties op een Russisch en een Schots thema van de Franse cellist Auguste Franchomme (1808-1884), een goede vriend van Chopin. Nee, niet bepaald hoogstaande muziek, je kon goed horen dat die man eigenlijk niet zo veel te zeggen had: als je twee ‘volkswijsjes’ nodig hebt om een stukje muziek van tien, twaalf minuten te schrijven, dan weet je het al: hier is geen Schumann, geen Chopin, geen Mendelssohn aan het woord.
En toch, paradoxaal, was het een van de hoogtepunten van de tientallen concerten waarin de cello centraal stond: omdat je in bijna geen ander stuk zo de alles overstralende liefde van de componist voor het instrument proefde. Heerlijk, die weliswaar nogal onbenullige, maar zo prachtig voor het instrument geschreven loopjes en gebroken drieklanken; heerlijk het onbekommerde zingen, heerlijk het vormen van die ronkende gebroken akkoorden opgebouwd vanuit de lagere snaren!
En dat alles zo innemend en zonder enig forceren gespeeld, zo – vergeef me het woord, anno 2008 doet het misschien wat archaïsch aan – zo gedistingeerd gebracht, met zo veel gevoel voor maat, orde, dynamiek, harmonie in alle betekenissen van het woord. Ach ja, het viel allemaal in het niet bij het knappe improviseren van andere cellisten, bij nog meer en nog mooiere Bach-suites, bij Haydnconcerten door begaafd jong talent, bij moderne elektronica en versterkte cello’s – het was bescheiden, het was geen hoge kunst, het was klassiek.