Pelléas et Mélisande is de enige opera die Claude Debussy (1862-1918) schreef. Een middeleeuws kasteel, fonteinen, een grot, twee broers die van hetzelfde meisje houden, een verloren ring…
Wegwezen!, hoort Lassus jullie al roepen. Da’s niks voor mij. Je hebt, vrees ik, gelijk. Want wie zo reageert, heeft zijn standpunt vooraf al ingenomen, en is dan niet gauw bereid zich van een andere visie te laten overtuigen.
‘Een uniek en onnavolgbaar monument van de muziekgeschiedenis’, staat in het programmaboek. Geen bel canto, geen aria of ouverture, geen schallend koor op het toneel, geen romantische gevoelsexplosies à la Puccini of Verdi – nee, kleuren, kleuren, een schitterend nieuw en rijk harmonisch palet vol zeldzame klanken en patronen waarbij ieder woord van de zangers verstaanbaar is, iedere zin door de muziek een verhoogde werkelijkheid krijgt: ‘een wonderbaarlijke wereld, een gekoesterd paradijs waarin wij aan al onze zorgen konden ontsnappen’, dat was de mening van de jeugdige bezoekers die de première in 1902 vanaf het schellinkje van de Parijse opera bijwoonden, in tegenstelling tot de directeur van het conservatorium die zijn studenten verbood de voorstelling te bezoeken…
Natuurlijk, dat verhaal is driemaal niks, misschien dat literatuurhistorici nog iets zien in dit schoolvoorbeeld van een stroming die het ‘symbolisme’ wordt genoemd. Maar de muziek, de muziek! Die gaat over alles heen, die neemt je mee, die doet je geloven in de onschuld van Mélisande, in de zuiverheid (en een beetje onzuiverheid) van de liefde van Pelléas, in de woede en het berouw van Golaud die zijn halfbroer heeft neergestoken, in de wijsheid van de oude Arkel, ja, die muziek doet je geloven in heel die idiote poppenkast, die muziek grijpt je bij de keel.
Koop nou eens een kaartje voor een concert waar ze van dezelfde componist L’aprés-midi dâun faune of La mer geven. Of koop een cd waarop de Préludes voor piano worden gespeeld. En dan niet wegwezen, maar er helemaal bij zijn. De klankwereld van Debussy opent de poort naar een nieuwe tijd.